Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Yahya Kaptan’ın 101. Ölüm yıldönümü
Bugün 8 Ocak 2021 Kuvâ-yi Milliye’nin, milli mücadelenin ilk şehidi Yahya Kaptan’ın 101.şehadet yıldönümü. Yahya Kaptan’ın anıt mezarı başında her yıl devlet töreni yapılmaktadır. Ayrıca, Tavşancıl da onun aziz hatırasını yaşatan bir dernek de vardır.
Yahya Kaptan’ı anma törenine, Hereke, Tavşancıl ve Dilovası ve yakın çevreden katılanlar olduğu gibi, geçtiğimiz yıllarda Bursa’dan Dr. Hayri Boyacı ve İsa Ruhi Göbüt de katıldı.
Yahya Kaptan, Karakol Cemiyeti üyesi, gizli teşkilatlanma konusunda uzman bir Kurtuluş mücadelesine katılan çeteci. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonraki dönemde İttihat ve Terakki’nin kuvvetlerinden olup, Mustafa Kemal Atatürk’ün Sivas Kongresi’ndeki tüm birliklerin tek çatı altında birleşmesi kararına uyarak kendi askerî kuvvetleriyle birlikte Kuvâ-yi Milliye’ye geçti. Bunun üzerine çok mutlu olan Atatürk, Yahya Kaptan’ı onurlandırdı ve onu halka tanıttı. O dönemde, bu olay Kuvâ-yi Milliye için büyük bir kazanım oldu. Bu sırada durumdan memnun olmayan İttihatçılar kendi saflarındaki bu çözülmenin önüne geçmek için İstanbul’daki dönemin gazetelerinde, “Kuvâ-yi Milliye’de böyle bir eşkıyanın var olmasının yanlış olduğu; bu durumun Kuvâ-yi Milliye için bir kara leke olduğu” gibi karalayıcı yazılar çıkardı. Bu haberlerden bir süre sonra da Yahya Kaptan, İttihatçılar tarafından ele geçirildi ve ensesinden yediği kurşunla 8 Ocak 1920’de öldürüldü. Fakat bu durum çarpıtıldı; Yahya Kaptan kaçarken kahramanca onu kovaladıkları ve onun bu sırada çıkan çatışmada öldüğü yalanı öne sürüldü.
Bu olaydan haberdar olan Atatürk, duyunca çok öfkelendi ve Cumhuriyet’in ilanından sonra da bu olayın peşini bırakmayarak bu işten kimlerin sorumlu olduğunu ve kimin bu işte parmağının olduğunun bulunmasını istedi.
Ayrıca bu olayla ilgili olarak diğer bir anekdot ise, o dönemde halkın Atatürk’e olan sevgisini temsil eden heykelleri yaptırılıyordu. Bu dönemde Yahya Kaptan’ın katledildiği bölgenin dönemin belediye başkanı “bir heykel yaptıracaklarını ve böylece Atatürk’ün o bölgeyi de ziyaret edeceğini” duyurdu. Bunun üzerine Atatürk, yapmış olduğu açıklamada bölgenin insanlarına bir sitem olarak “siz daha Yahya Kaptan’a dahi sahip çıkamadınız. Şimdi kalkmış benim heykelimi yapmaktan söz ediyorsunuz; siz öncelikle Yahya Kaptan’ın heykelini yaptırın.” dedi.
Atatürk yazmış olduğu eseri Nutuk’ta Yahya Kaptan’a 12-20 sayfa ayırdı; en çok yer sahibi olan kişi de dolayısıyla Yahya Kaptan oldu.
