Hastane Var, Doktor Yok!
Şadıhaber editörleri Harşit, Tirebolu ve Giresun ile ilgili yazdıkları birçok proje yazısına yenisini ekledi.
Giresun’un doğusunda kalan ilçelerde yapılan sağlık yatırımları konusunda yazılan “Tirebolu-Tirebolu 2” adlı editör yazısında, yanlış planlanan hastane binaları, hastanelerdeki personel yetersizliği, sağlık kurumlarına ulaşım konusunda yaşanan sıkıntılara dikkat çekilerek önemli tespitler yapılıyor ve çözüm önerileri sunuluyor.
Giresun Medya Platformu Genel Sekreteri A. Öner Meral tarafından 2007 yılında yayın hayatına başlayan, catalagackoyu.com ve sadikoyu.com olarak yayın yapan Şadıhaber; Giresun, Tirebolu, Harşıt ile ilgili birçok araştırma yazısı hazırlamış ve editörlerinin ortak çalışması olan bu yazıları “Editör Diyor ki” köşesinde yayınlamıştı.
Aşağıda bu yazının tamamı yer alıyor.
(ARAŞTIRMA/ANALİZ) Tirebolu – Tirebolu 2
2012 yılındaki birinci Tirebolu yazımızda, sanayi, eğitim, ulaşım vs yapılarıyla Tirebolu, Espiye ve Görele’nin güç birliği yapma zorunluluğunu incelemiştik. Bu yazımızda ise Tirebolu ve 20 km çevresinde bulunan yüksek nüfus potansiyelinin sağlık konusunu ve kolay çözüm yollarını ele alacağız.
1974 yılında kurulan Tirebolu Devlet hastanesi, o günden bu yana Espiye’den Eynesil’e, Yağlıdere’den Kürtün’e, Güce’den Çanakcı’ya kadar geniş bir coğrafyaya hizmet vermektedir. Bu açıdan bakınca da Giresun İliyle Trabzon İli arasında, fiziki sınırları Eynesil burnu-Kürtün-Armelit dağı üçgeni olarak belirlenmiş önemli bir merkez konumundadır. Bu coğrafi konum antik çağlardan beri hep böyledir.
Devleti yönetenlerin sağlık politikalarına ve planlamalarına baktığımız zaman her ilçeye bir hastane kurmanın sorunu çözeceği düşünülüyor olsa gerek ki son zamanlarda nüfus potansiyeline bakmadan sadece bina yapımına ağırlık verilmekte, fiziki şartları yeterli, büyük hastane binaları yapılmaktadır. Diğer yandan işleyişe bakıldığında ise yapılan birçok hastanede fiziki şartlar yeterli olmasına rağmen sağlık hizmetinin asli unsurları olan hekim, sağlık personeli ve tıbbi cihazların yetersizliği yapılan bu binaları atıl duruma düşürmektedir. Yağlıdere ve Güce’ye hizmet veren Espiye Devlet Hastanesi Tirebolu’ya 10 dakika mesafededir, hatta yeni yapılan hastane binası Tirebolu sınırındadır. Yine Çanakçı ve Eynesil İlçelerine de hizmet veren Görele devlet hastanesi de Görele’nin Tirebolu çıkışında olup, aşağı yukarı Tirebolu’ya 10 dakika mesafededir. Dahası dostlar yeni yapılan Espiye DH ile Görele DH arası yaklaşık 24 km olup 15 dakikadır. Orta nokta Tirebolu ise 7-8 dakikaya düşüyor.
Tirebolu İlçesinin Giresun-Trabzon İlleri arasındaki bu merkez konumu halen devam etmektedir. (Vakfıkebir-Beşikdüzü veya Araklı veya Ardeşen vb gibi). İllerin siyasi sınırları ve hangi ilçenin hangi ile bağlı olduğu bu noktada bizim konumuz değil. Burada bizim merkeze koyduğumuz nokta insan sağlığıdır ve konu insan sağlığı olunca da konuya siyaset, politika veya illerin siyasi sınırları yerine nüfus yoğunluğu ve ulaşım üzerinden bakıp buna göre bir değerlendirme yapmak gerekiyor.
Tirebolu, Gümüşhane İlinin Kürtün İlçesi ile Giresun’un 8 ilçesinin (Çanakçı, Eynesil, Görele, Doğankent, Espiye, Yağlıdere ve Güce) orta noktasında ve Karadeniz’den Gümüşhane-Erzurum geçişi olan bir yerdir. Yerleşik nüfusu 150.000 olmakla birlikte yaz aylarında bu sayı 300.000 i geçmektedir. Nüfus yoğunluğu Görele, Tirebolu, Espiye arasında yani 20 dakikalık mesafede mukimdir ve kırsal alanın da en kolay ulaşabileceği nokta yine Tirebolu’dur.
Örneğin Doğankent ya da Kürtün İlçesinde veya Yağlıdere İlçesinde kalp krizi geçiren bir hasta için en yakın müdahale merkezi Trabzon ya da Giresun’dur. Doğankent ilçesinden Giresun 79 km, Trabzon 114 km dir. Köyler açısından bakarsak daha da uzak. Yani 9 ilçenin üç büyük devlet hastanesi üç entegre devlet hastanesi ile bunlara bağlı çok sayıda aile sağlığı merkezleri olmasına rağmen, kanamalı bir hasta veya kalp krizi geçiren bir hastaya müdahale edilememektedir.
Birbirinden alakasız üç branş hekimini Espiye Devlet Hastanesine, dört başka branş hekimini Tirebolu, altı başka branş hekimini Görele Devlet Hastanesine gönderip, cerrah olmayan hastaneye anestezi uzmanı gönderip cerrahı olan hastaneyi anestezi uzmansız bırakırsan ortaya üç tane hastane çıkar. Ama o üç hastanede de kan kaybetmekte olan bir yaralıya kimse müdahale edemez. Cerrah Görele’de yatar, anestezi uzmanı Espiye de yatar, ameliyathane tıbbi cihazları Tirebolu Devlet Hastanesinde yatar. Bütün bunların sonunda özellikle kırsal alandan sahile ulaşan kanamalı bir hasta nerede yatar bilinmez. Artık Allahın takdiri, şansına Giresun ya da Trabzon’a ulaşabilirse kurtulur.
Tirebolu Devlet Hastanesinde bugün (Nisan 2018) itibariyle, 1 kardiyolog, 1 üroloji uzmanı, 1 göz hastalıkları uzmanı, 1 ortopedi uzmanı, 1 kbb uzmanı, 1 çocuk hastalıkları uzmanı, 2 dahiliye uzmanı, 2 hariciye uzmanı, 1 anestezi uzmanı, 1 radyoloji uzmanı, 3 diş hekimi, 6 pratisyen hekim görev yapmaktadır. Bir o kadar ve belki daha fazlası Görele Devlet Hastanesinde görev yapmaktadır. Bu kadar olmasa da buna yakın sayıda uzman hekim yine Espiye devlet Hastanesinde görev yapmaktadır. Espiye veya Görele’nin Tirebolu’ya uzaklığı sadece 10 dakikadır.
Bu konum Tirebolu’ya tam teşekküllü bir bölge hastanesinin kurulmasını zaruri kılmaktadır. Tirebolu’ya kurulacak tam teşekküllü bir hastane (kurulması demeyelim zaten var, Tirebolu Devlet Hastanesinin tam teşekküllü hale getirilmesi diyelim) bu 9 ilçede de yaşayanlar için hayati öneme haizdir. Konusunu ettiğimiz bu bölgede 6 hastane yerine Tirebolu Devlet Hastanesi tam teşekküllü hale getirilse, diğer hastanelerde acil müdahale merkezleri yapılsa, bu bölgedeki aile hekimlikleri zaten vatandaşın biten ilaçlarının reçete edilmesi, pansuman ve basit gribal enfeksiyonlar gibi rahatsızlıklara müdahale ettiğinden ve kendi alanlarını aşan rahatsızlıkları da Tirebolu Devlet hastanesine yönlendireceğinden bu bölgede yaşayan tüm vatandaşlar için daha kaliteli, kolay ulaşılabilir ve daha güvenilir bir sağlık hizmeti sunumu ortaya çıkacaktır. Aslında son yıllarda hükümetin bu tür adımları var ama galiba yerel idareciler bölgenin kendine özgü yapısını Ankara’ya anlatmıyorlar ya da illa bizim mahallede olsun derdindeler.
Yapılması gereken çok basit.
Espiye, Gümüşhane/Kürtün, Eynesil üçgeni içindeki tüm sağlık çalışanlarını bir havuzda toplayıp, (bakın sadece eldeki imkanlar ile, dışarıdan takviyeye ihtiyaç bile duymadan) Tirebolu devlet hastanesini 7/24 her türlü ameliyat ve müdahalenin yapılabildiği tam teşekküllü bir devlet hastanesi yapmak çok kolaydır. Diğer ilçelerdeki hastanelerde ise acil müdahale istasyonu bir nevi basamak olarak kullanılabilir.
Eğer bunu yaparsanız Eynesil’deki veya Kürtün İlçesinde ve yahut Yağlıdere de kalp krizi geçiren birini de hayatta tutarsınız bahsettiğim yerlerde ağır kaza geçiren yaralıları da hayatta tutarsınız. Diğer yandan, Giresun merkezdeki ve Trabzon merkezdeki hastaneleri de rahatlatmış ve hizmet kalitesini artırmış olursunuz.
Sonuç olarak siyasetçinin teknik konuları bilmemesi anlaşılabilir bir durumdur ama liyakatlı bürokratlar seçmeleri gerekir. Karadeniz’in coğrafi yapısı ülkenin diğer bölgelerinden farklıdır, burada her 5-10 dakika mesafede küçük nüfuslu bir ilçe merkezi görürsünüz hatta bazı ilçeler fiziki olarak artık birleşmiştir (Bulancak-Piraziz, Vakfıkebir-Beşikdüzü vb). Özellikle yaz aylarında kırsal alanda nüfus yoğundur. Karar verici mevkilerde oturanların bu gerçekleri bilmesi gerekir. Bölge insanı olup, konuya vakıf bürokratların da “bizim ilçe, bizim köy” mantığından vazgeçmeleri, kaliteli ve kolay ulaşılabilir hizmeti öncelemeleri gerekir. Sağlık açısından düşünürsek, il merkezlerindeki yoğunluğu önlemek ve hizmet kalitesini artırmak için, coğrafyaya göre merkezi ilçe sayılabilecek bölge merkezleri oluşturmak faydalı olacaktır. Bu merkezleri Ordu’nun doğusu olarak düşünürsek, Bulancak-Piraziz arası, Tirebolu, Vakfıkebir, Araklı ve Ardeşen olarak 5 yeni merkez şeklinde düşünmek fiziki yerleşime ve nüfus yapısına uygundur.
Bu anlamda bizim bölgemizde de Tirebolu 9 adet ilçenin merkezi olduğu için gerek hizmet kalitesi gerekse hizmete kolay ulaşım açısından tam teşekküllü bir hastaneye gereksinim duymaktadır. Aksi halde tam Giresun merkeze veya tam da Trabzon merkeze ulaşacakken geri dönüşler devam edecektir.
